Viêm da dầu: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm da dầu là gì?

Viêm da dầu hay viêm da tiết bã nhờn là một bệnh lý trên da phổ biến ảnh hưởng chủ yếu đến da đầu. Bệnh gây ra các mảng vảy, da đỏ và gàu cứng đầu. Viêm da dầu cũng có thể ảnh hưởng đến các vùng da nhờn trên cơ thể, chẳng hạn như mặt, hai bên mũi, lông mày, tai, mí mắt và ngực.

Viêm da dầu có thể tự khỏi mà không cần điều trị hoặc phải trải qua nhiều lần điều trị lặp lại trước khi các triệu chứng biến mất nhưng bệnh cũng có thể quay trở lại sau đó. Làm sạch hàng ngày bằng xà phòng và dầu gội nhẹ nhàng có thể giúp giảm nhờn và tích tụ da chết.

Viêm da dầu còn được gọi là bệnh gàu, bệnh chàm tiết bã và bệnh vẩy nến tiết bã. Đối với trẻ sơ sinh, tình trạng này được gọi là vảy da dầu (cứt trâu) và gây ra các mảng gàu cứng và vảy trên da dầu.

Nguyên nhân viêm da dầu

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm da dầu

Các triệu chứng của viêm da dầu phát triển dần dần và tình trạng viêm da thường chỉ biểu hiện rõ ràng dưới dạng vảy khô (gàu) hoặc vảy da dầu lan tỏa nhờn (gàu) kèm theo ngứa mức độ khác nhau. Ở bệnh nặng, các sẩn vảy màu vàng đỏ xuất hiện dọc theo chân tóc, sau tai, trên lông mày, nếp gấp mũi và trên xương ức. Có thể phát triển viêm bờ mi với vảy vàng khô và kích ứng kết mạc. Viêm da tiết bã nhờn không gây rụng tóc.

Trẻ sơ sinh có thể bị viêm da dầu với tổn thương da dầu đóng vảy dày, màu vàng (cứt trâu); nứt nẻ và đóng vảy vàng sau tai; sẩn đỏ trên mặt và hăm tã dai dẳng. Trẻ lớn hơn và người lớn có thể phát triển các mảng vảy dày, dai dẳng trên da dầu, đường kính 1 – 2 cm.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Xem thêm: Danh sách 5 bác sĩ da liễu Hải Dương giỏi, chuyên môn cao

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm da dầu?

Mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc viêm da dầu.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm da dầu

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm da dầu, bao gồm:

• Tình trạng thần kinh và tâm thần, chẳng hạn như bệnh Parkinson và trầm cảm.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như gặp ở những người ghép tạng và những người bị HIV / AIDS, viêm tụy do rượu và một số bệnh ung thư.
• Phục hồi sau các bệnh lý nghiêm trọng, chẳng hạn như đau tim.
• Một số loại thuốc.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm da dầu

Chẩn đoán viêm da dầu chủ yếu dựa trên các triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng.

Viêm da dầu phải được phân biệt với các bệnh lý khác bằng các cạo tế bào da để kiểm tra (sinh thiết):

Viêm da dị ứng (chàm): Bệnh lý này biểu hiện đầu tiên bằng vảy mịn, trắng, khô hơn là vảy nhờn màu vàng nhạt của bệnh viêm da dầu.

Vảy nến: Các mảng ban đỏ và vảy được phân chia rõ ràng.

Bệnh trứng cá đỏ: Khi bệnh trứng cá đỏ ảnh hưởng đến mặt, biểu hiện đầu tiên là ban đỏ, sẩn và mụn mủ nhưng không kèm theo vảy (tuy nhiên, bệnh nhân có thể bị cả viêm da tiết bã và bệnh trứng cá đỏ).

Bệnh lang ben: Lang ben xuất hiện trên thân nhưng thường không đỏ như các mảng viêm da dầu.

Phương pháp điều trị viêm da dầu hiệu quả

Người lớn và trẻ lớn 

• Gội đầu ít nhất 2 lần/tuần để kiểm soát Malassezia, sử dụng dầu gội chống nấm (Ketoconazole 1-2%) hoặc dầu gội tiêu sừng (chứa kẽm pyrithione, selen sulfide, lưu huỳnh, acid salicylic) và dầu gội hắc ín.
• Nếu ngứa không giảm, có thể dùng thêm corticosteroid tại chỗ (ví dụ: Fluocinolone acetonide 0,01%), nhưng tránh lạm dụng vì nguy cơ tác dụng phụ lâu dài.
• Viêm da dầu mãn tính cần duy trì dầu gội chống nấm 1-2 lần/tuần để ngăn tái phát.
• Ở vùng râu và lông mày, điều trị tương tự nhưng cần thận trọng hơn với corticoid, nên dùng nồng độ thấp và ít thường xuyên (ví dụ: Triamcinolone 0,025%).

Điều trị tương tự như đối với viêm da dầu ở những vùng có lông dưới da (ví dụ: Nếp gấp mũi, vùng sau gáy, xương ức). Tuy nhiên, kem (thường không nên bôi lên những vùng có lông) được ưu tiên hơn là dung dịch. Đối với những trường hợp nhẹ hơn, kem ketoconazole 2% hoặc imidazoles bôi khác bôi 2 lần/ngày thường là đủ. Nếu không, có thể bôi corticosteroid tại chỗ nồng độ thấp (kem hydrocortisone 1 – 2,5%, kem hydrocortisone valerate 0,2%) 2 lần/ngày.

Corticosteroid bôi tại chỗ có hiệu lực cao hơn thường không bắt buộc và chỉ nên sử dụng ngắn hạn (nếu có), vì da mặt nhạy cảm với các tác dụng phụ của corticosteroid (ví dụ: Giãn da, teo da, viêm nang lông/mụn trứng cá, viêm da quanh miệng). Thuốc ức chế calcineurin (pimecrolimus và tacrolimus) cũng có hiệu quả, đặc biệt khi cần sử dụng lâu dài và chỉ dùng thuốc chống nấm không đủ hiệu quả.

Xem thêm: Gợi ý 7 Phòng khám da liễu Hải Dương tốt nhất hiện nay

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Ở trẻ sơ sinh, dầu gội đầu được sử dụng hàng ngày và kem hydrocortisone 1 – 2,5% hoặc dầu fluocinolone 0,01% có thể sử dụng 1 – 2 lần/ngày đối với các vết mẩn đỏ và đóng vảy trên da đầu hoặc mặt. Thuốc chống nấm tại chỗ như kem ketoconazole 2% hoặc kem econazole 1% cũng có thể hữu ích trong trường hợp nghiêm trọng. Đối với các tổn thương dày trên da đầu của trẻ nhỏ, dầu khoáng, dầu ô liu, gel hoặc dầu corticosteroid được thoa trước khi đi ngủ vào các khu vực da bệnh, chẳng hạn như chà xát bằng bàn chải đánh răng. Gội đầu hàng ngày cho đến khi hết vảy dày.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm da dầu

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ hướng dẫn điều trị, duy trì lối sống lành mạnh và giảm căng thẳng.
• Thăm khám định kỳ, liên hệ bác sĩ khi có bất thường.
• Chăm sóc da đầu và cơ thể bằng cách thoa dầu, gội sạch, và dùng kem dưỡng hoặc thuốc bôi phù hợp (corticosteroid, ketoconazole).
• Tránh các sản phẩm chứa cồn, tạo kiểu tóc, hoặc gây kích ứng da.
• Mặc đồ cotton thông thoáng, vệ sinh râu ria thường xuyên nếu có.
• Chăm sóc đặc biệt cho trẻ sơ sinh bị vảy da dầu bằng dầu gội và dầu khoáng.

Chế độ dinh dưỡng:

Viêm da dầu không liên quan trực tiếp đến bất kỳ thói quen ăn uống nào. Nhưng điều đó không có nghĩa là chế độ ăn uống không ảnh hưởng đến tình trạng bùng phát bệnh.

Ăn nhiều thực phẩm hỗ trợ hệ thống miễn dịch và tập trung vào những thực phẩm có đặc tính chống viêm có thể giúp giảm các triệu chứng.

Để chống lại chứng viêm, hãy thiết lập chế độ ăn uống nhiều thực phẩm bao gồm:

• Rau lá xanh: Rau chân vịt, rau cải, rau muống….;
• Cà chua;
• Dầu ô liu;
• Trái cây có chứa chất chống oxy hóa, chẳng hạn như anh đào, dâu tây và quả việt quất;
• Thực phẩm có nhiều vitamin C, chẳng hạn như cam quýt và ớt chuông;
• Quả hạnh;
• Khoai lang;
• Thực phẩm có nhiều vitamin E, như mầm lúa mì và bơ…

Phương pháp phòng ngừa viêm da dầu hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Tránh nhiệt, hóa chất trên da đầu và cẩn trọng với sản phẩm chăm sóc, trang điểm.
• Bảo vệ da dưới nắng (10-17 giờ) bằng kem chống nắng, dù, nón, áo khoác.
• Cân bằng nội tiết, tăng đề kháng với lối sống khoa học, ăn uống lành mạnh, và tập luyện đều đặn.
• Giải tỏa stress qua thể dục, đọc sách, nghỉ ngơi, nghe nhạc.
• Làm sạch, dưỡng ẩm da bằng sản phẩm dịu nhẹ; tham vấn bác sĩ nếu cần.
• Hạn chế đường, chất bảo quản, đồ béo, cay, rượu bia, cà phê; tránh thuốc lá và chất kích thích.

Phòng khám da liễu thẩm mỹ SkinMD là nơi hội tụ chuyên gia bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực tư vấn và chăm sóc sức khỏe da. Với bề dày kinh nghiệm và chuyên môn được tu luyện ở các trường đại học và trung tâm y khoa trong nước và quốc tế, các bác sĩ liên tục tự cập nhật các kiến thức chuyên môn, các loại thuốc và các kỹ thuật điều trị tân tiến nhất, giúp quá trình chẩn bệnh chính xác, hồi phục sức khỏe da một cách nhanh chóng.

Thông tin liên hệ chi tiết:

• Hotline: 0866 150 368
• Địa chỉ: 288 Nguyễn Đăng Đạo, Đại Phúc, Bắc Ninh, Việt Nam
• Fanpage: https://www.facebook.com/DalieuthammySkinmd
• Website: https://skinmdclinic.vn/

Nguồn: https://www.msdmanuals.com/professional/dermatologic-disorders/dermatitis/seborrheic-dermatitis