Mụn nhọt do vi khuẩn tụ cầu S.aureus gây ra, liên quan trực tiếp đến thói quen vệ sinh không đảm bảo, dẫn đến lỗ chân lông bị bít tắc, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển và lây lan nhiễm trùng. Triệu chứng thường thấy là nốt mụn sưng đau, đỏ, ngứa ngáy, cần điều trị sớm để tránh xảy ra các biến chứng về sau. Cùng SkinMD tham khảo bài viết sau để biết cách chăm sóc vùng da bị mụn nhọt đúng cách bạn nhé!

Mụn nhọt là gì?

Mụn nhọt là các ổ áp xe hình thành trên da, chủ yếu do liên cầu và tụ cầu khuẩn gây nhiễm trùng nang lông. Những ổ mụn này thường gây ra các triệu chứng như sưng đỏ, sưng tấy, đau và chứa mủ. Mặc dù mụn nhọt là một loại nhiễm trùng da khá phổ biến, chỉ có khoảng 3% người trong số 100 người tìm đến bác sĩ để điều trị.

Mụn nhọt thường phát triển xung quanh các vùng da bị trầy xước. Sau vài ngày, mủ sẽ thoát ra ngoài và tự biến mất hoặc phục hồi sau vài ngày điều trị. Trong một số trường hợp, nhọt có thể tự lành, không chảy mủ do mủ đã được cơ thể phân hủy, nhưng sau phục hồi có thể để lại sẹo nhỏ.

Trong khi mụn thường xuất phát từ việc lỗ chân lông bị tắc, mụn nhọt lại xuất phát từ việc nhiễm trùng. Đó là lý do tại sao bạn thường thấy mụn nhọt phát triển xung quanh các vết trầy xước trên da, khác với các loại mụn thông thường.

Các loại mụn nhọt thường gặp gồm:

Nhọt cụm (nhọt chùm): Nhọt cụm là dạng tổn thương da do tụ cầu khuẩn Staphylococcus aureus gây nên. Dấu hiệu dễ nhận biết là bề mặt da xuất hiện một hoặc nhiều lỗ, đôi khi đi kèm với sốt hoặc lạnh run.
Mụn bọc: Loại mụn này hình thành do hệ thống ống tuyến bã nhờn bị bít tắc và nhiễm trùng, dẫn đến hình thành áp xe, chủ yếu xảy ra ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
Viêm tuyến mồ hôi mưng mủ: Đây là tình trạng hình thành nhiều ổ áp xe ở vùng bẹn, nách do viêm khu trú các tuyến mồ hôi.
U nang lông: Đây là một dạng áp xe xuất hiện ở nếp gấp hậu môn, hình thành do ngồi trong thời gian dài.

Mụn nhọt có khả năng truyền nhiễm, phát triển nhanh và gây đau hơn các loại mụn bình thường. Các cách trị mụn thông thường hoàn toàn không có tác dụng với loại mụn này.

Nguyên nhân gây mụn nhọt

Nguyên nhân chính gây ra mụn nhọt thường là vi khuẩn tụ cầu S. aureus. Vi khuẩn này tồn tại ở khắp nơi trên cơ thể người, động vật, nước, đất, không khí… Ở điều kiện bình thường, loại vi sinh vật này là một phần của hệ sinh thái vi khuẩn tự nhiên trên da, không gây bệnh. Tuy nhiên, khi da có vết thương hở, S. aureus sẽ xâm nhập vào bên trong, dẫn đến nhiễm trùng.

Khi bã nhờn, tế bào chết và vi khuẩn tích tụ trong nang lông, điều này tạo ra một môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển. Vi khuẩn này có khả năng sản xuất các chất độc, gây ra nhiễm trùng tại chỗ. Cơ thể phản ứng lại bằng cách phát triển một phản ứng viêm, dẫn đến sưng, nóng, đỏ và đau, gây nên mụn nhọt.

Nhiễm trùng do S. aureus thường chứa dịch mủ và có khả năng để lại sẹo sau khi lành. Trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể lan rộng sang các mô xung quanh hoặc xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng có thể dẫn đến mụn nhọt:

Bít tắc lỗ chân lông: Lỗ chân lông phân bố khắp bề mặt da trên cơ thể, thực hiện chức năng giúp da thoáng khí. Tuy nhiên, quá trình vệ sinh không đảm bảo, tích tụ nhiều tế bào chết, bụi bẩn, mồ hôi,… sẽ khiến lỗ chân lông bít tắc, dẫn đến hình thành mụn nhọt.
Viêm nang lông: Viêm nang lông cũng là nguyên nhân phổ biến gây mụn nhọt. Lỗ chân lông bị cọ xát thường xuyên dẫn đến hiện tượng da nổi mẩn đỏ ngứa, nếu không vệ sinh sạch sẽ sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây nhiễm trùng. Nguyên nhân gián tiếp là do chất liệu quần áo mặc lên người quá thô cứng, chẳng hạn như polyester, nylon,…

Đối tượng có nguy cơ mắc mụn nhọt cao

Những đối tượng sau đây có nguy cơ cao mắc mụn nhọt và các bệnh nhiễm trùng da khác:

Người bị tiểu đường, người suy dinh dưỡng hoặc thừa cân, béo phì, người mắc bệnh nhiễm trùng kéo dài, người bị ung thư – những người có hệ thống miễn dịch yếu và khó kháng lại bệnh nhiễm trùng.
Người cao tuổi.
Người có các vết thương hở thường bị mụn nhọt nhiễm trùng do vi khuẩn dễ dàng xâm nhập.
Người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể gặp phải các tình trạng kích ứng da nghiêm trọng.
Người sống trong các khu dân cư đông đúc, có điều kiện vệ sinh không tốt.
Mụn nhọt có khả năng lây lan, vì vậy người tiếp xúc gần với người bị mụn nhọt có thể bị lây nhiễm.

Triệu chứng của mụn nhọt là gì?

Mụn nhọt có thể được nhận biết qua các triệu chứng và biểu hiện sau:

Mụn nhọt sưng to:Trên bề mặt da xuất hiện vết sưng đỏ, gây ngứa và đau. Khi mụn nhọt vỡ, bạn sẽ thấy bên trong chứa mủ màu trắng hoặc vàng. Mủ thường hình thành một ngòi trắng ở trung tâm nốt nhọt, nhưng đôi khi mụn nhọt lành mà không tạo đầu trắng. Kích thước của mụn nhọt thường bằng hạt đậu, nhưng trong trường hợp nặng, có thể phát triển lớn bằng quả bóng gôn chỉ sau vài ngày. Mụn nhọt có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là mặt, nách, mông, cổ và đùi. Đôi khi, da sẽ bị ngứa trước khi mụn nhọt xuất hiện, sau đó có thể kèm theo triệu chứng sốt và ớn lạnh.

Hậu bối: Đây là tình trạng nghiêm trọng hơn của mụn nhọt và thường rất khó điều trị. Hậu bối là sự kết hợp của một nhóm nhọt viêm, sưng đỏ, đau, còn được gọi là phản ứng viêm cấp tính, có thể dẫn đến hoại tử nang lông và các mô xung quanh. Mụn nhọt thường hình thành ở các vùng như đầu, mặt, lưng, cổ, mông, tay, chân, và sau khi điều trị có thể để lại sẹo lõm sâu.

Biến chứng của mụn nhọt

Ở những người có hệ thống miễn dịch kém, mụn nhọt dễ phát triển nặng, khó điều trị dứt điểm và có thể tái phát nhiều lần ở cùng một vị trí. Trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trên cơ thể, từ đó gây ra nhiều biến chứng đáng lo ngại như:

Nhiễm trùng huyết: Khi bị nhiễm trùng huyết, trên da sẽ xuất hiện những đốm nhỏ màu đỏ sẫm, thân nhiệt tăng/ hạ bất thường, rét run, ớn lạnh, đổ mồ hôi, thở dốc, tăng nhịp tim, hạ huyết áp,…
Nhiễm trùng da và dưới da: Tình trạng này còn được gọi là viêm mô tế bào, gây sưng đau, đôi khi có triệu chứng sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ thể, mệt mỏi, đổ mồ hôi,…
Lây lan đến các cơ quan khác: Vi khuẩn mụn nhọt có thể lây lan đến tủy sống, xương, tim,… về lâu dài dẫn đến nhiễm trùng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.

Trong một số trường hợp ít gặp, mụn nhọt có thể gây biến chứng viêm màng não. Người bệnh thường có biểu hiện sốt, đau đầu, cứng cổ đột ngột,… đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng.

Tình trạng mụn nhọt đã biến chứng nghiêm trọng (Nguồn: Internet)

Chẩn đoán mụn nhọt như thế nào?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán dựa trên khám lâm sàng (khám da liễu). Các bác sĩ thường phát hiện mụn nhọt dựa trên đặc điểm hình dạng và các triệu chứng mô tả.

Các phương pháp chẩn đoán bổ sung như xét nghiệm máu hoặc lấy mẫu mủ chỉ được áp dụng khi bạn bị tái nhiễm trùng hoặc nhiễm trùng không phản ứng với phương pháp điều trị tiêu chuẩn.

Xét nghiệm mủ: Nhiều loại vi khuẩn gây ra mụn nhọt đã phát triển khả năng kháng lại kháng sinh. Do đó, xét nghiệm mủ có thể giúp xác định loại kháng sinh nào sẽ hoạt động hiệu quả nhất cho trường hợp của người bệnh.
Xét nghiệm máu: giúp xác định xem nhiễm trùng đã lan rộng hay chưa và liệu có bất kỳ tình trạng bệnh lý nào khác có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn hay không.

Xem thêm: Danh sách 5 bác sĩ da liễu Hải Dương giỏi, chuyên môn cao

Cách điều trị mụn nhọt an toàn, hiệu quả

Eucerin gợi ý đến bạn một số cách điều trị mụn nhọt an toàn, hiệu quả có thể lưu lại để áp dụng:

Cách điều trị mụn nhọt tại nhà

Khi thực hiện điều trị mụn nhọt tại nhà, bạn cần lưu ý những điều sau:

Không tự ý nặn, chích mụn nhọt

Khi bị mụn nhọt, bạn không nên tự ý nặn hoặc dùng kim, vật sắc nhọn chích vào nốt mụn. Điều này có thể làm lây lan vi khuẩn sang các vùng da khác, khiến tình trạng nhiễm trùng càng trở nên nặng hơn. Thay vào đó, bạn nên để nhọt tự vỡ và tiêu tự nhiên theo thời gian hoặc đi khám bác sĩ trong trường hợp nặng.

Chườm ấm khu vực da bị nhọt

Bạn cũng có thể sử dụng một miếng vải ấm để chườm lên vùng da bị mụn nhọt, duy trì thực hiện nhiều lần trong ngày để kích thích quá trình phục hồi da và giảm đau. Lưu ý quan trọng là nên dùng vải đã được giặt sạch để tránh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.

Ngăn ngừa mụn nhọt nhiễm trùng

Để giảm nguy cơ nhiễm trùng nặng hơn, bạn nên vệ sinh ga giường, quần áo, khăn tắm tối thiểu 1 lần/tuần ở nhiệt độ cao để diệt khuẩn. Ngoài ra, sau khi chạm vào mụn nhọt hoặc khu vực lân cận, bạn cũng cần rửa tay thật kỹ để tránh lây lan vu khuẩn sang các vùng khác. Đồng thời, việc bảo vệ, che chắn vết nhọt bằng băng gạc cũng rất quan trọng.

Dùng tinh dầu tràm trà giảm viêm sưng do nhọt

Tinh dầu tràm trà cũng có thể được sử dụng để giảm viêm sưng do nhọt tại nhà. Thành phần chứa hoạt chất kháng viêm, kháng khuẩn, giúp cải thiện tình trạng mụn từ nhẹ đến trung bình. Sau khi thoa, các nốt mụn sưng viêm sẽ giảm đáng kể, kể cả mụn cứng đầu.

Dùng kem bôi đặc trị giảm viêm, sưng

Một số loại kem bôi có chứa các thành phần sau đây cũng được khuyến khích sử dụng trong điều trị mụn nhọt, bao gồm:

– Rễ cây cam thảo: Thành phần chứa hơn 300 hợp chất khác nhau, giúp kháng viêm, kháng khuẩn và virus, từ đó hỗ trợ cải thiện hiệu quả tình trạng da bị mụn nhọt, chàm và nhiều tổn thương khác.

– Decanediol: Thành phần có tác dụng diệt khuẩn, ngăn mụn nhọt tái phát, đồng thời hỗ trợ chăm sóc da nhẹ nhàng, tăng khả năng hấp thu dưỡng chất.

Sử dụng thuốc giảm đau khi cần thiết

Nếu mụn nhọt gây đau, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ và sử dụng thuốc giảm đau chứa paracetamol hoặc ibuprofen. Hai hoạt chất này có tác dụng làm giảm triệu chứng đau, sốt vô cùng hiệu quả.

Can thiệp y tế điều trị mụn nhọt sưng to đau nhức và hậu bối

Trong trường hợp mụn nhọt sưng to, đau nhức hoặc hậu bối, bác sĩ có thể chỉ định điều trị theo 2 phương pháp sau:

Tiểu phẫu trị mụn nhọt: Bác sĩ rạch da để dẫn lưu dịch mủ bên trong mụn nhọt.
Sử dụng kháng sinh: Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc kháng sinh nếu mụn nhọt nhiễm trùng nặng hoặc có dấu hiệu mụn tái phát. Tuy nhiên, khi dùng thuốc, điều quan trọng là phải tuân theo đúng hướng dẫn, đúng liều lượng để đảm bảo hiệu quả, tránh tác dụng phụ.

Can thiệp y tế điều trị nhọt nặng

Xem thêm: Gợi ý 7 Phòng khám da liễu Hải Dương tốt nhất hiện nay

Biện pháp ngăn ngừa và cách chăm sóc da bị mụn nhọt

Dưới đây là một số biện pháp ngăn ngừa và chăm sóc vùng da bị mụn nhọt đúng cách, nhất định nên tham khảo để áp dụng ngay:

Những lưu ý ngăn ngừa mụn nhọt

Vệ sinh quần áo, khăn tắm, chăn ga trải giường định kỳ.
Không sử dụng chung các vật dụng cá nhân với người khác, chẳng hạn như khăn tắm.
Làm sạch và điều trị sớm các vết thương nhỏ ngoài da để tránh nhiễm trùng.
Rửa tay thường xuyên.
Xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, sinh hoạt điều độ, tập thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng.

Chế độ sinh hoạt phù hợp trong quá trình trị mụn bọc

Duy trì lối sống lạc quan, tích cực, kiểm soát tốt căng thẳng.
Đi khám bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường.
Thăm khám sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như diễn tiến bệnh, từ đó có biện pháp chăm sóc, điều trị kịp thời.
Rửa tay, vệ sinh cá nhân sạch sẽ để ngăn nhiễm trùng lây lan.
Sử dụng khăn mới khi rửa hoặc lau khô các vùng da nhiễm bệnh.
Không tự ý nặn, băng mụn nhọt,…

Chế độ dinh dưỡng hợp lý trong quá trình điều trị và lành vết thương sau mụn bọc

Nâng cao sức đề kháng bằng cách ăn uống đúng giờ, đủ chất dinh dưỡng
Bổ sung các loại thực phẩm thanh mát có công dụng tiêu độc vào thực đơn hàng ngày, như: Atiso, đậu xanh, rau ngót, rau dền, mướp đắng, bột sắn dây, bí xanh, rau má, rau mồng tơi, dưa hấu,…
Hạn chế ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường, thực phẩm cay nóng để tránh ảnh hưởng đến chức năng thải độc của gan.
Bổ sung các loại nước ép trái cây thanh mát như: đu đủ, thanh long, cam,…

Lưu ý:

Đối với những trường hợp mụn nhọt nghiêm trọng sau đây, bạn cần đi gặp bác sĩ để được tư vấn, thăm khám và điều trị kịp thời, hiệu quả:

Mụn nhọt xuất hiện tràn lan trên mặt
Cơ thể đang mắc các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch suy yếu, đi kèm với tình trạng mọc mụn nhọt.
Nhận thấy triệu chứng nóng rát, đau đớn ở vùng da quanh mụn nhọt.
Đã áp dụng hết các phương pháp điều trị mụn nhọt tại nhà trong vòng 2 tuần nhưng không thấy cải thiện.
Mụn nhọt xuất hiện với số lượng nhiều và tụ thành từng nhóm.

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin về mụn nhọt, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả. Hy vọng với những chia sẻ này, bạn đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích để biết cách chăm sóc da mụn, tổn thương đúng chuẩn. Đừng quên ghé ngay Phòng khám da liễu Bắc Ninh – SkinMD để được bác sĩ da liễu Bắc Ninh uy tín – TS.BS. Vũ Huy Lượng trực tiếp khám và chữa bệnh cho mình nhé!

Thông tin liên hệ chi tiết:

Hotline: 0866 150 368
Địa chỉ: 288 Nguyễn Đăng Đạo, Đại Phúc, Bắc Ninh, Việt Nam
Fanpage: https://www.facebook.com/DalieuthammySkinmd
Website: https://skinmdclinic.vn/

Nguồn tham khảo:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK513141/
https://www.healthline.com/health/furuncle

Mụn nhọt: Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị hiệu quả