Bệnh nấm da là tình trạng nhiễm trùng da và móng do một số loại vi nấm khác nhau gây ra và được phân loại theo vị trí trên cơ thể như nấm da đầu, nấm bẹn, nấm thân mình, nấm kẽ chân, nấm móng, lang ben…Nếu không điều trị, nấm có thể lây lan sang nhiều vùng khác của cơ thể và gây khó chịu. Cùng TS.BS. Vũ Huy Lượng – trưởng Khoa Laser và săn sóc da, Bệnh viện Da liễu Trung ương sẽ chia sẻ về triệu chứng, các yếu tố nguy cơ, cách chuẩn đoán và phòng ngừa bệnh nấm da hiệu quả nhất thông qua bài viết sau.
Bệnh nấm da là gì?
Bệnh nấm da là tình trạng nhiễm trùng da và móng do nhiều loại nấm khác nhau gây ra. Có hàng triệu loài nấm tồn tại trên Trái Đất, chúng sống ở khắp mọi nơi, từ bụi bẩn, thực vật, bề mặt đồ gia dụng đến trên da con người. Thỉnh thoảng, chúng có thể gây ra các vấn đề về da. Bệnh nấm da có thể được phân loại theo vị trí nhiễm trên cơ thể, chẳng hạn như nấm da đầu, nấm bẹn, nấm thân, nấm kẽ chân, nấm móng và lang ben.
Các bệnh nấm da thường gặp chủ yếu do nấm men như Candida hoặc Malassezia furfur, hoặc do các vi nấm ngoài da (dermatophytes) như Epidermophyton, Microsporum và Trichophyton gây ra.
Triệu chứng bệnh nấm da
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nấm da
Nhiễm nấm ở thân thường xuất hiện dưới dạng các nốt ban đỏ hình nhẫn, gồ cao trên bề mặt da kèm theo cảm giác ngứa. Phần da bên trong vòng ban đỏ thường có vẻ bình thường. Dân gian còn có tên gọi cho bệnh nấm da trên thân mình là bệnh hắc lào.
Một dạng nhiễm nấm khác ở thân là lang ben, biểu hiện bằng các mảng da hình bầu dục nhỏ, có màu sắc khác biệt so với da bình thường. Loại nấm này là do Malassezia gây ra, thường có mặt trên cơ thể 90% người trưởng thành. Các mảng da này thường xuất hiện ở lưng, ngực và cánh tay, có thể sáng hoặc tối màu hơn các vùng da khác, với màu đỏ, hồng, rám nắng hoặc nâu. Những mảng da này có thể ngứa, bong vảy.
Khi nhiễm nấm xuất hiện ở các vùng da có nếp gấp hoặc kẽ, như nấm bẹn hay nấm kẽ chân, các triệu chứng có thể bao gồm ngứa, cảm giác nóng hoặc châm chích ở giữa các ngón chân hoặc lòng bàn chân. Da ở kẽ chân có thể đỏ, có vảy, khô hoặc bong tróc, nứt nẻ, hoặc phồng rộp.
Khi nhiễm nấm xảy ra ở da đầu, nấm sẽ xâm lấn cả da và tóc xung quanh, gây đau, ngứa, đóng vảy, và có thể dẫn đến những mảng hói đầu cục bộ.
Xem thêm: Viêm da dầu: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Biến chứng có thể gặp khi nhiễm nấm
Nhiễm nấm hiếm khi lan tràn bên dưới bề mặt da. Biến chứng từ các bệnh nhiễm nấm da rất hiếm gặp. Tuy nhiên, nếu không điều trị, nấm có thể lây lan sang nhiều vùng khác của cơ thể và gây khó chịu.
Nếu da bị vỡ do nhiễm nấm, vi khuẩn có thể xâm nhập và gây nhiễm trùng.
Những bệnh nhân bị nhiễm HIV và các bệnh lý khác làm suy giảm hệ thống miễn dịch có nhiều khả năng bị nhiễm nấm da lan toả, nhiễm nấm huyết và nhiễm trùng huyết.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Cần gặp bác sĩ khi:
- Tình trạng nhiễm trùng da do nấm không cải thiện, tăng nặng hơn hoặc tái phát sau khi điều trị với các thuốc không cần kê đơn.
- Nhiễm nấm kèm theo các mảng rụng tóc, ngứa ngáy hoặc có vảy da.
- Người bệnh nhiễm nấm và có tình trạng suy yếu hệ thống miễn dịch.
- Bệnh nhân tiểu đường và đang bị nấm da ở chân hoặc nấm móng.
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.
Xem thêm: Top 5 bác sĩ da liễu Bắc Giang giỏi, chuyên môn cao
Nguyên nhân bệnh nấm da
Nguyên nhân dẫn đến bệnh nấm da
Nấm thường sống trên da người mà không gây ra bất kỳ vấn đề gì trừ khi chúng sinh sôi nhanh hơn bình thường hoặc xâm nhập vào da qua vết cắt hoặc tổn thương trên da.
Vi nấm phát triển mạnh mẽ trong môi trường ấm áp và ẩm ướt, vì vậy nhiễm trùng da do vi nấm thường xảy ra khi có những điều kiện thuận lợi tại các vùng da trên cơ thể, như vùng da ẩm ướt, ra nhiều mồ hôi hoặc những khu vực không thoáng khí. Ví dụ điển hình là bàn chân, bẹn và các nếp gấp của da.
Một số yếu tố nguy cơ khác có thể tạo điều kiện cho vi nấm phát triển bao gồm: vệ sinh cơ thể kém, làm việc trong môi trường ẩm ướt và nóng, sử dụng chung vật dụng cá nhân hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm nấm, từ đó tạo cơ hội cho vi nấm lây lan. Ngoài ra, việc mặc đồ quá chật hoặc các bệnh nền gây suy giảm hệ miễn dịch cũng tạo điều kiện cho vi nấm lây lan rộng trên cơ thể.
Nguy cơ bệnh nấm da
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm da, bao gồm:
- Sống trong môi trường ấm hoặc ẩm ướt.
- Đổ mồ hôi nhiều, không giữ cho da sạch và khô.
- Dùng chung các vật dụng như quần áo, giày dép, khăn tắm…
- Mặc quần áo chật hoặc đi giày dép không thông thoáng.
- Tham gia các hoạt động tiếp xúc da kề da với động vật bị nhiễm nấm.
- Tiền căn suy giảm hệ thống miễn dịch do thuốc ức chế miễn dịch, điều trị ung thư hoặc các bệnh như HIV.
Phương pháp chẩn đoán & điều trị bệnh nấm da
Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh nấm da
Phần lớn việc chẩn đoán nhiễm nấm được thực hiện dựa trên các triệu chứng lâm sàng và tiền sử tiếp xúc với người hoặc động vật bị nhiễm nấm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cạo mẫu từ vùng da nghi ngờ nhiễm nấm và quan sát dưới kính hiển vi để đưa ra chẩn đoán chính xác. Trong những trường hợp ít gặp hơn, bác sĩ có thể thực hiện nuôi cấy các mảnh vụn nấm, đặc biệt khi bệnh nhân bị nhiễm nấm da đầu hoặc nấm móng, để tìm ra những gợi ý điều trị hiệu quả.
Xem thêm: Top 6 phòng khám da liễu Bắc Giang uy tín nhất hiện nay
Phương pháp điều trị bệnh nấm da hiệu quả
Bệnh nấm ngoài da thường được điều trị bằng thuốc kháng nấm, thường dùng nhất là dạng thuốc bôi trực tiếp lên vùng da bị ảnh hưởng. Thuốc bôi có nhiều dạng bao gồm kem, gel, dạng lotion, dung dịch hoặc dầu gội. Thuốc kháng nấm cũng có thể được dùng bằng đường uống.
Ngoài thuốc, bệnh nhân thường được khuyên sử dụng thêm các biện pháp giữ khô, thoáng vùng da bị bệnh như bôi phấn hoặc đi giày hở mũi.
Thuốc corticosteroid có thể giúp giảm viêm và ngứa nhưng chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ.
Chế độ sinh hoạt & phòng ngừa bệnh nấm da
Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh nấm da
Chế độ sinh hoạt:
- Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
- Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
- Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
Phương pháp phòng ngừa bệnh nấm da hiệu quả
Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân.
- Không dùng chung quần áo, khăn tắm hoặc các vật dụng cá nhân khác.
- Mặc quần áo sạch mỗi ngày, đặc biệt là tất và quần áo lót.
- Chọn quần áo và giày dép thoáng khí. Tránh mặc quần áo hoặc giày quá chật.
- Đảm bảo lau khô cơ thể bằng khăn sạch sau khi tắm hoặc bơi.
- Mang dép hoặc dép xỏ ngón trong phòng thay đồ thay vì đi bằng chân trần.
- Lau sạch các bề mặt dùng chung, chẳng hạn như thiết bị tập thể dục hoặc thảm.
- Tránh xa động vật có dấu hiệu nhiễm nấm, chẳng hạn như khi thấy động vật mất lông hoặc thường xuyên gãi.
Thông tin liên hệ chi tiết:
- Hotline: 0866 150 368
- Địa chỉ: 288 Nguyễn Đăng Đạo, Đại Phúc, Bắc Ninh, Việt Nam
- Fanpage: https://www.facebook.com/DalieuthammySkinmd
- Website: https://skinmdclinic.vn/
Nguồn tham khảo:
- https://www.msdmanuals.com/home/skin-disorders/fungal-skin-infections/overview-of-fungal-skin-infections
- https://www.healthline.com/health/fungal-skin-infection#treatment
- https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/guide/fungal-infections-skin