Mụn cóc, hạt cơm là gì? Nguyên nhân gây bệnh, phương pháp điều trị và nguyên tắc phòng ngừa

Mụn cóc, hạt cơm thông thường là những nốt mụn nhỏ, sần sùi trên da, thường xuất hiện trên ngón tay hoặc bàn tay. Có cảm giác thô ráp khi chạm vào. Đôi khi mụn cóc có dạng các chấm nhỏ màu đen, là các mạch máu nhỏ và đông lại.

Mụn cóc thông thường do virus gây ra và lây truyền khi chạm vào. Có thể mất từ 2 – 6 tháng để mụn cóc phát triển sau khi da tiếp xúc với virus. Mụn cóc thông thường thường vô hại và cuối cùng sẽ tự biến mất. Nhưng nhiều người chọn cách loại bỏ chúng vì họ thấy phiền phức hoặc x

Những dấu hiệu và triệu chứng của mụn cóc, hạt cơm

Các dạng mụn cóc được đặt tên theo biểu hiện lâm sàng và vị trí của chúng; các dạng khác nhau do các loại virus HPV khác nhau gây ra. Hầu hết các loại thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, một số mụn cóc khá nhạy cảm, nếu mọc bề mặt chịu trọng lượng (ví dụ: đáy bàn chân) có thể gây đau nhẹ.

• Mụn cóc thông thường

Mụn cóc thông thường (Verruca vulgaris), do virus HPV type 1, 2, 4, 7 gây ra, thường không có triệu chứng nhưng có thể gây đau nhẹ khi xuất hiện ở vùng chịu trọng lượng như lòng bàn chân. Chúng là các nốt sần cứng, ranh giới rõ, bề mặt thô ráp, hình tròn hoặc không đều, màu xám nhạt, vàng, nâu hoặc đen xám, với kích thước khoảng 2 – 10 mm. Mụn cóc thường xuất hiện ở các vùng dễ bị chấn thương như mặt, ngón tay, khuỷu tay, đầu gối và có thể lan rộng. Biến thể có hình dạng khác thường, như hình củ hoặc giống súp lơ, thường gặp ở đầu, cổ, da đầu và vùng râu.

• Mụn cóc dạng nhú

Những mụn cóc này dài, hẹp, thường nằm trên mí mắt, mặt, cổ hoặc môi và thường không có triệu chứng. Biến thể khác biệt về hình thái của mụn cơm thông thường là lành tính và dễ điều trị.

• Mụn cóc phẳng

Mụn cóc phẳng thường do HPV type và 10 gây ra, đôi khi là type 26 – 29 và 41, là những sẩn nhẵn, có đầu phẳng, màu vàng nâu, hồng hoặc màu da thịt, thường nằm trên mặt và dọc theo các vết xước; chúng phổ biến hơn ở trẻ em và thanh niên, rất dễ lây lan. Chúng thường không gây ra triệu chứng nhưng khó điều trị.

• Mụn cóc bàn tay và mụn cóc bàn chân

Những mụn cóc này do virus HPV type 1, 2 và 4 gây ra, xuất hiện ở lòng bàn tay và lòng bàn chân; chúng bị đè phẳng do lực ép và được bao quanh bởi biểu mô sừng hóa. Mụn cóc này thường mềm, có thể làm cho việc đi lại và đứng không thoải mái. Phân biệt mụn cóc với các vết chai và sừng hoá bởi xu hướng chảy máu khi loại bỏ khỏi bề mặt da.

• Mụn cóc khảm

Mụn cóc khảm là những mảng được hình thành do sự kết hợp của vô số mụn cóc nhỏ hơn, mọc khít nhau. Cũng như các mụn cóc khác, chúng thường mềm.

• Mụn cóc quanh móng

Những mụn cóc này xuất hiện dưới dạng da dày lên, nứt nẻ, giống như súp lơ xung quanh móng tay. Chúng thường không có triệu chứng, nhưng các vết nứt gây đau khi mụn cóc to ra. Bệnh nhân thường xuyên bị mất lớp biểu bì và dễ bị tách móng. Những bệnh nhân hay cắn móng tay hoặc những người làm công việc mà tay của họ thường xuyên ẩm ướt như thợ rửa bát và bartender thường mắc phải loại mụn cóc này.

• Mụn cóc sinh dục

Mụn cóc sinh dục có biểu hiện là các sẩn phẳng phân bố rời rạc, hoặc mịn như nhung đến các nốt sần sùi và thô ráp trên các vùng đáy chậu, quanh trực tràng, môi và dương vật. Nhiễm các loại HPV nguy cơ cao (đáng chú ý nhất là type 16 và 18 nhưng cũng có type 31, 33, 35 và 39) là nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung. Những mụn cóc này thường không có triệu chứng. Mụn cóc quanh trực tràng thường ngứa.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Xem thêm: Danh sách 5 bác sĩ da liễu Hải Dương giỏi, chuyên môn cao

Mụn cóc là do nhiễm vi rút u nhú ở người (HPV); có hơn 100 phân týp HPV. Chấn thương và xây xát tạo điều kiện thuận lợi cho việc cấy ghép biểu bì ban đầu. Sau đó, sự lây lan có thể xảy ra bằng cách cấy tự động. Các yếu tố miễn dịch tại chỗ và hệ thống dường như ảnh hưởng đến sự lây lan; Bệnh nhân bị ức chế miễn dịch (đặc biệt là những người bị nhiễm HIV hoặc ghép thận) có nguy cơ đặc biệt phát triển các tổn thương toàn thân khó điều trị. Miễn dịch dịch thể cung cấp khả năng chống lại nhiễm trùng HPV; miễn dịch tế bào giúp nhiễm trùng đã thành lập để thoái lui.

Những ai có nguy cơ mắc phải mụn cóc, hạt cơm?

Mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc mụn cóc, hạt cơm.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải mụn cóc, hạt cơm

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc mụn cóc, hạt cơm, bao gồm:

• Trẻ em và thanh niên, vì cơ thể của họ có thể chưa hình thành khả năng miễn dịch đối với virus;
• Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, chẳng hạn như những người bị HIV/AIDS hoặc những người đã cấy ghép nội tạng.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Mụn cóc, hạt cơm

• Đánh giá lâm sàng;
• Hiếm khi sinh thiết.

Chẩn đoán mụn cóc dựa trên biểu hiện lâm sàng; sinh thiết hiếm khi cần thiết. Dấu hiệu cơ bản của mụn cóc là không có các đường da cắt ngang bề mặt của chúng và sự hiện diện của các chấm đen đầu nhọn (mao mạch huyết khối) hoặc chảy máu khi cạo mụn cóc.

Chẩn đoán phân biệt với mụn cóc với các bệnh khác bao gồm:

• Dày sừng (clavi): Che khuất các đường vân da nhưng không có mao mạch huyết khối khi cạo;
• Lichen phẳng (LP): Có thể giống mụn cóc phẳng nhưng kèm theo tổn thương miệng, hình mạng lưới Wickham và có thể phân bố đối xứng;
• Dày sừng tiết bã: Có thể xuất hiện nhiều hơn, có sắc tố và bao gồm các nang chứa đầy chất sừng (keratin);
• U mềm treo (achrocordon): Có thể dát mỏng hơn, mịn hơn và giống màu da hơn mụn cóc;
• Ung thư biểu mô tế bào vảy: Có thể bị loét, dai dẳng và phát triển không đều.

Một số trung tâm y tế có thể xét nghiệm xác định virus bằng DNA nhưng nói chung là không cần thiết.

Xem thêm: Gợi ý 7 Phòng khám da liễu Hải Dương tốt nhất hiện nay

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của Mụn cóc, hạt cơm

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
• Không được làm vỡ hay rút dịch bóng nước trên bề mặt vết thương chấm nitơ lỏng. Nếu có các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau và tiết dịch hay mủ, có mùi hôi, sốt cao hay ớn lạnh… thì vết thương đã bị nhiễm khuẩn, cần được điều trị kháng sinh.
• Không tự ý nặn, cạo mụn cóc vì có thể làm virus lây lan.
• Tránh chải, vuốt hoặc cạo các khu vực có mụn cóc. Nếu phải cạo râu, hãy sử dụng dao cạo điện.

Chế độ dinh dưỡng:

Chế độ ăn cho bệnh nhân đang điều trị mụn cóc bao gồm ăn nhiều trái cây và rau sống. Hạt bí ngô cung cấp lượng kẽm lớn, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

Tăng cường tiêu thụ các acid amin chứa lưu huỳnh có trong thực phẩm như măng tây, trái cây họ cam quýt, trứng, tỏi và hành tây. Loại bỏ các loại thực phẩm làm giảm khả năng miễn dịch như đường trắng, bột mì trắng, mỡ động vật bão hòa, chất béo chuyển hóa và đồ ăn vặt.…

Dưới đây là một số loại thực phẩm tốt nhất:

• Thực phẩm giàu vitamin C: Có trong nhiều trái cây họ cam quýt, ớt chuông và dâu tây giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Thực phẩm giàu kẽm: Bao gồm thịt bò, đậu xanh và hạt bí ngô. Kẽm cũng rất quan trọng đối với chức năng miễn dịch.
• Thực phẩm probiotic: Các loại rau lên men như kim chi và sữa chua men sống hoặc sữa chua Hy Lạp được làm từ sữa bò, dê hoặc cừu chứa nhiều vi khuẩn tốt mà cơ thể cần để chống lại nhiễm trùng.
• Rau lá xanh: Những loại rau này cung cấp vitamin A và khoáng chất giúp tăng cường chức năng miễn dịch.
• Thực phẩm giàu selen: Selen là một chất chống oxy hóa quan trọng đối với hệ thống miễn dịch, có trong nấm, phô mai, yến mạch, thịt bò, thịt cừu…

Phương pháp phòng ngừa mụn cóc, hạt cơm hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Để phòng ngừa mụn cóc hiệu quả, bạn cần tránh chạm trực tiếp vào mụn cóc.
• Không dùng chung vật dụng cá nhân, giữ vệ sinh tay và da sạch sẽ.
• Tránh cắn móng tay để hạn chế nguy cơ virus xâm nhập qua vết thương.
• Hãy che phủ và làm sạch các vết cắt, giữ da không bị khô nứt, mang dép ở nơi công cộng như hồ bơi, phòng tắm.
• Tiêm vaccine ngừa HPV giúp bảo vệ trước một số loại HPV gây mụn cóc và ung thư.
• Ngoài ra, điều trị chứng tăng tiết mồ hôi cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm virus.

Thông tin liên hệ

• Địa chỉ: Số 288 Nguyễn Đăng Đạo, P. Đại Phúc, Tp. Bắc Ninh
• Website: skinmdclinic.vn
• Hotline: 0866 150 368
• Fanpage: DalieuthammySkinmd
• Giờ làm việc: Thứ 3 và Thứ 5: 18h00 – 20h00 và Thứ 7 và Chủ nhật: 8h30 – 18h00

Nguồn tham khảo: 

1. https://www.msdmanuals.com/professional/dermatologic-disorders/viral-skin-diseases/warts
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-warts/symptoms-causes/syc-20371125
3. https://bvnguyentriphuong.com.vn/kham-da-lieu-chuyen-sau/lam-cach-nao-de-dieu-tri-mun-coc-nhanh-chong-va-han-che-tai-phat
4. https://suckhoedoisong.vn/thuoc-tri-mun-coc-va-cac-phuong-phap-giup-phong-ngua-mun-coc-16918080.htm